خبر روز | تصاویر؛ فانتزی مرگ در عصر آنتروپوسن تحلیل زیستمحیطی بازی The Last of Us

آنتروپوسن، ناتاشا مییرز، دانشیارِ رشتهی انسانشناسی در دانشگاه یورکِ کانادا، در مقالهای با عنوانِ «آخرالزمانی بهشتی» به موضوع مشابهی میپردازد. سوژهی او در این مقاله، «باغِ خلیجِ سنگاپور» است که بهعنوان یکی از شاهکارهای معماریِ زیستمحیطی و جاذبههای گردشگریِ این کشور شناخته میشود. جانکلامِ مییرز این است: رویاهای توسعهی «سبز» و سازگار با محیطزیست درحالِ پیشبُردنِ پروژههای زیرساختی عظیم در بسیاری از شهرها هستند. اما او با نگاهی تردیدآمیز به این مفهوم مینگرد.
از نظر او، آنچه «توسعهی سبز» نامیده میشود، نه راهی برای نجات طبیعت، بلکه محرکی است برای سرمایهگذاریهای کلان و اجرای پروژههایی که خود اغلب در تضاد با محیطزیستاند. درحالیکه بسیاری سعی دارند بر تضادِ بنیادی میان رشد اقتصادی و حفظ محیطزیست تأکید کنند، در سنگاپور این مرزبندی بهکلی از میان رفته است — چنانکه گویی این دو هدف، بیهیچ تناقضی، در کنار یکدیگر تحققپذیرند. گویی رشد اقتصادی و حفاظت از محیطزیست بدون تنش، بهطرزی جادویی با یکدیگر همزیست شدهاند — انگار میتوان همزمان در پیِ توسعهی پُرشتابِ اقتصادی بود و در عین حال محیطزیست را هم دستنخورده نگاه داشت.
این اما توهمی بیش نیست. در واقع، آنچه توسعهی «سبز» نامیده میشود، به پوششی زیباشناسانه تبدیل شده است برای پنهانکردنِ روندهایی که همچنان با منطقِ سودمحور و تخریبگرِ سرمایهداری پیش میروند. از نگاهِ مییرز، باغِ خلیجِ سنگاپور تجسمِ عینی همین تناقض است. او مقالهاش را با توضیحِ این نکته آغاز میکند که: «طبیعت در جایجایِ باغ خلیج، زیرساختِ میلیارد دلاری سنگاپور برای گردشگریِ گیاهشناختی، با شکوه و زرقوبرقی افراطی شبیهسازی شده است».
به بیان دیگر، طبیعت در این باغ نهتنها کیفیتی مصنوعی و مهندسیشده دارد، بلکه به چیزی کالاییشده و نمایشی برای مصرفِ طبقاتِ مُرفه تبدیل شده است. او در ادامه بهطرز کنایهآمیزی مینویسد: «این شاهکار معماری زیستمحیطی که در سال ۲۰۱۲ به روی عموم گشوده شد و جوایزی نیز کسب کرده، بر روی پنجاهوچهار هکتار زمینِ بازپسگرفتهشده در سواحل جنوبی جزیره واقع شده است». زمینهایی که از دریا پسگرفته میشوند، اغلب با هزینههای زیستمحیطی بسیار بالا همراه هستند، حتی اگر سازهی حاصل از آنها «سبز» یا سازگار با محیطزیست نامیده شود.
در سال ۲۰۱۹، وبسایت آتلانتیک در گزارشی با عنوانِ «وقتی زمین را از زیر پایت میدزدند» به این موضوع میپردازد که: سنگاپور برای ساختِ سازههایی نظیرِ باغِ خلیج میلیونها تُن ماسه از کشورهای همسایه وارد کرده است—نمادی از پروژهی همیشگی این کشور برای تسکینِ اضطرابش نسبت به کمبود زمین از طریق بلعیدنِ استعمارگونهی منابع کشورهای اطرافش. در سال ۲۰۰۷، دولت کامبوج امتیاز بهرهبرداری از جنگلهای مانگرو در سواحل کشور را به چند شرکت خصوصی داده بود. هر سال، میلیونها تُن ماسه از کامبوج به سنگاپور فرستاده میشود تا وسعتِ خاک آن کشورِ جزیرهای افزایش یابد؛ تاکنون سنگاپور بیش از ۸۰ میلیون تُن ماسه وارد کرده است.