خبر روز | فخر فروشی سینمای جهان با شاهنامه

شاهنامه فردوسی، فراتر از یک کتاب تاریخی، مجموعه‌ای از داستان‌های جذاب برای همه نسل‌ها و سنین است. تا امروز در بسیاری از موارد این روایت‌های حماسی و پرهیجان، الهام‌بخش نویسندگان و فیلم‌سازان سراسر جهان بوده‌اند، از پویانمایی‌های فانتزی گرفته تا فیلم‌های اکشن و حماسی که نبردهای دیروز و امروز را به تصویر می‌کشند. اما سؤال مهم این جاست: ما چقدر از این گنجینه استفاده کرده‌ایم؟ آیا سینما و ادبیات ایران توانسته‌اند از این اثر ماندگار بهره ببرند؟ حقیقت تلخ این است که سهم ما در اقتباس از شاهنامه تقریباً هیچ است.

​​پدرخوانده و الهام از شاهنامه

فرانسیس فورد کاپولا، کارگردان مطرح هالیوود، در یکی از مصاحبه‌هایش از تأثیر شاهنامه فردوسی بر فیلم «پدرخوانده» سخن گفته و اظهار کرده است: «اگر به داستان‌هایی علاقه‌مندید که رابطه پدر و پسر در آن‌ها نقش محوری دارد، می‌توانید یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های فارسی را بخوانید: شاهنامه، اثری که محور اصلی بسیاری از روایت‌هایش روابط پدر و پسری میان شاهان است.» 

اقتباس فیلسوف‌ها و نویسندگان غربی از شاهنامه

البته پدر خوانده تنها اقتباس از شاهنامه به شمار نمی‌آید. بئاتریس سالاس، مترجم اسپانیایی شاهنامه، در گفت‌وگو با تعدادی ازرسانه‌ها به شباهت‌های چشم‌گیر این اثر با آثار ادبی جهان اشاره کرده و می‌گوید: «وقتی ترجمه شاهنامه را آغاز کردم، متوجه شدم بسیاری از داستان‌ها را انگار جایی دیگر نیز دیده‌ام. با توجه به تخصصم در ادبیات، دریافتم که سروانتس، شکسپیر و حتی فیلسوفان غربی از شاهنامه الهام گرفته‌اند.» 

رودابه شاهنامه و راپونزل والت دیزنی

از حوزه بزرگ سال و آثاری که برای آن‌ها تولید شده که بگذریم در حوزه کودک و نوجوان نیز شاهنامه جذابیت‌های فراوانی برای هنرمندان غربی داشته است. به عنوان مثال مقایسه جالبی میان داستان رودابه در شاهنامه و افسانه راپونزل در فولکلور آلمان دیده می‌شود. هر دو روایت، تصویر دختری با گیسوان بلند را ارائه می‌دهند که با آویختن موهایشان از برج، شرایطی برای فرار یا نجات فراهم می‌کنند. 

منبع: خراسان