وقتی تلویزیون از آنتن به اینترنت مهاجرت میکند/ شعبهٔ دوم صداوسیما
به گزارش پایگاه گلی شی به نقل از عصر ایران – اینبار، نه فقط روی آنتن، بلکه در همهٔ جای اینترنت حضور دارد. صداوسیما نه حذف شده و نه عقب نشسته؛ فقط تکثیر شده. امروز یک نسخهٔ رسمیِ بیمخاطب داریم و یک نسخهٔ غیررسمیِ اینترنتیِ پربیننده. اولی را کسی جدی نمیگیرد، دومی را همه میبینند؛ اما منطق هر دو یکی است. کاربر ایرانی با فیلترشکن یا خریدن حق اشتراک، نه به رسانهٔ آزاد میرسد و نه از رسانهٔ رسمی عبور میکند؛ فقط وارد شعبهٔ دوم صداوسیما میشود.
آنچه عوض شده قاب پخش است، نه جهانبینی. مجریها از تلویزیون بیرون آمدهاند، اما تلویزیون از آنها بیرون نیامده. زبان همان است، احتیاط همان، شوخیهای مجاز همان و خط قرمزهای نانوشته همان. سانسور مستقیم شاید عقب رفته باشد، اما جای آن را چیزی کارآمدتر گرفته: عادت. عادتی که میگوید رسانه نباید مسئلهساز باشد، نباید ساختار را نشانه بگیرد، نباید هزینه بسازد. نتیجه، محتوایی است که آزاد به نظر میرسد اما هرگز ریسک نمیکند.
سروش صحت هم «کتابباز» را در «اکنون» بازتولید میکند؛ با آزادی کمی بیشتر در جملهها و اشعار و مهمانها، اما با همان احتیاط بنیادی. کتاب هست، گفتوگو هست، اما فاصلهٔ امن با جهان بیرون حفظ میشود.
و شاید شفافترین نمونه، عادل فردوسیپور باشد که «نود» را با نام «فوتبال ۳۶۰» زنده نگه میدارد؛ همان ساختار، همان داوری اخلاقی، همان نقد درونزمین، بدون نزدیکشدن به جایی که فوتبال به سیاست، اقتصاد و قدرت گره میخورد. اینها ادامهاند، نه جایگزین؛ نسخههای آپدیتشدهٔ گذشته، نه رسانههای تازه.
این چرخه بدون یک ترفند آشنا کامل نمیشود: توقیفِ نمایشی. برنامهها و سریالها یکیدو بار «دچار مشکل» میشوند، موقتاً توقیف میشوند و بعد، با چند اصلاح و چند تیتر خبری، رفع توقیف. نه آنقدر جدی که حذف شوند و نه آنقدر بیسروصدا که دیده نشوند. ممنوعیت اینجا ابزار حذف نیست؛ ابزار جلب توجه است. شعبهٔ دوم صداوسیما حتی بلد است چطور ممنوعیت را هم مدیریت کند. رند.» همین «اگر» تمام مانیفست را میبلعد.
