خبر روز | نقد و بررسی In The Hand of Dante داستانی مدرن از دل ادبیات کهن

نقد و بررسی In The Hand of Dante نیک توشس، نویسنده و مترجمی است که در صدد ترجمه اثر سترگ دانته، «کمدی الهی» است؛ اثری که هیچ دست‌نوشته‌ای از آن باقی نمانده است. اما روزی با کشف یک نسخه نادر و واقعی از دست‌نوشته دانته در یکی از کتابخانه‌های ایتالیا، زندگی توشس دچار تغییرات بازگشت‌ناپذیری می‌شود.

جولیان اشنابل، کارگردان و فیلمنامه‌نویس ۷۳ ساله آمریکایی، پیش از ورود به سینما به ‌عنوان نقاش شناخته می‌شد. او در دهه ۱۹۸۰ با آثار نئو‌اکسپرسیونیستی خود، به ‌ویژه نقاشی‌هایی که در آن‌ها از بشقاب‌های شکسته سرامیکی استفاده می‌کرد، توجه جهانی را به سمت خود جلب کرد. او در سال ۱۹۹۶ با فیلم «باسکیت» وارد دنیای سینما شد و پس از آن آثاری چون «پیش از آغاز شب» (۲۰۰۰)، «لباس غواصی و پروانه» (۲۰۰۷) ، «میرال» (۲۰۱۰) و «بر دروازه ابدیت» محصول ۲۰۱۲، که درباره ون‌گوک است را کارگردانی کرد که هرکدام در نوع خود مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار گرفتند. سبک او ترکیبی از زیبایی‌شناسی هنری و روایت‌های انسانی است. او در طول این سال‌ها جوایز متعددی از جمله گلدن گلوب و نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را کسب کرده است. در سال ۲۰۲۵، «در دست دانته» در جشنواره ونیز مورد تشویق قرار گرفت و خود اشنابل نیز به‌عنوان فیلم‌سازی با تخیلی بی‌پایان و نگاهی هنری، جایزه «Glory to the Filmmaker» را دریافت کرد.

قصه «در دست دانته» ویژه و تاریخچه‌دار است. کارگردان اثر، به سراغ اقتباس از رمان نیک توشس رفته است. این رمان در سال ۲۰۰۲ منتشر شد و او بعد از ۲۳ سال آن را با همان عنوان رمان تبدیل به اثر حاضر کرد. آنچه در سناریوی «در دست دانته» در درجه اول خودنمایی می‌کند بازگویی دو ماجرای موازی است. پیرنگ اول، ماجرای پرسوناژ اصلی، نیک توشس است. نیک توشس همان نامی را دارد که نویسنده رمان دارد و گویی این انتخابِ نویسندهِ رمان، نشانی از سفر درونی و ذهنی خود خالق اثر در پی این روایت و سرگذشت تاریخی است.

داستان توشس در زمان معاصر می‌گذرد. او را از همان ابتدا به عنوان یک نویسنده و مترجم صاحب فکر و سلیقه مشخص می‌شناسیم. او ویراستار‌ها را نقد می‌کند و سرسختی خودش در به اختیار قرار دادن نوشته‌اش به بقیه را به رخ می‌کشد. حتی از نویسنده آمریکایی ویلیام فاکنر هم نقل قول می‌کند تا حرف‌هایی که می‌زند پشتوانه‌ای قوی داشته و غیر قابل رد کردن باشد. توشس زندگی یکنواختی دارد. آخرین پروژه‌اش این است که «کمدی الهی» دانته را ترجمه کند. کاری بس دشوار و زمانبر که با افتخار از آن حرف می‌زند.

نیک اما در این میان متوجه کشفی می‌شود. گویا برای اولین بار دست‌نوشته‌ای از دانته پیدا شده است. دانته‌ای که هیچ دست‌نوشته‌ای از او موجود نبوده، حال نسخه کامل «کمدی الهی» به قلم او در یکی از کتابخانه‌های دورافتادهِ ورنا ایتالیا پیدا شده است. هرچند پرسوناژ اصلی اثر از این امر بی‌اطلاع بوده اما تخصص نسبی و علاقه او نسبت به دانته او را همراه با لوئیس وارد ماجرای دزدی این اثر ارزشمند چند صد میلیون دلاری می‌کند. اینکه ادامه قصه چه می‌شود بیشتر از لحاظ روایی می‌تواند اهمیت داشته باشد اما از نظر سینمایی و هدفی که خالق این اثر سینمایی قصد رسیدن به آن داشته، کمتر جای بحث دارد.